Ai đã bật đèn xanh để rừng phòng hộ ven biển bị cưa hạ trắng trợn? Một sự thật kinh hoàng vừa được phanh phui tại xã Quảng Công cũ, nay là phường Phong Quảng, TP Huế, nơi hơn 2,5 ha rừng phòng hộ ven biển bị chặt hạ trái phép chỉ vài tuần trước thời điểm sáp nhập xã phường.
Hành vi lạm dụng chức quyền, coi thường pháp luật của chính quyền địa phương đã đẩy khu vực rừng vốn đóng vai trò bảo vệ cộng đồng trước thiên tai vào cảnh trơ trọi, để lại hậu quả nghiêm trọng không chỉ cho môi trường mà còn cho niềm tin của người dân. Những thủ đoạn tinh vi nhằm hợp thức hóa việc thanh lý rừng, trục lợi bất chính từ ngân sách công và che giấu sai phạm đã bị cơ quan kiểm lâm bóc trần, kéo theo hồi chuông cảnh báo về lỗ hổng trong quản lý tài nguyên thiên nhiên và trách nhiệm của chính quyền địa phương.
Vụ việc này không chỉ là một vụ chặt phá rừng đơn thuần, mà còn là câu chuyện về sự cấu kết ngầm, bao che và lợi dụng kẽ hở pháp lý để trục lợi cá nhân, đặt ra câu hỏi lớn: Ai sẽ chịu trách nhiệm khi rừng phòng hộ – lá chắn của thiên nhiên – bị bán rẻ chỉ với 20 triệu đồng? Trong suốt nhiều tháng, cơ quan kiểm lâm TP Huế đã âm thầm theo dõi, thu thập chứng cứ, phối hợp với các lực lượng chức năng để làm rõ hành vi sai phạm.
Những gì được phát hiện tại thôn An Lộc, xã Quảng Công cũ, là minh chứng rõ ràng cho sự liều lĩnh và bất chấp pháp luật của những người đứng đầu địa phương. Theo báo cáo từ Hạt Kiểm lâm khu vực phía bắc TP Huế, vào đầu tháng 7/2025, khi thực địa tại các lô 152 và 161, khoảnh 1, tiểu khu 89, lực lượng chức năng bàng hoàng phát hiện hàng loạt cây keo lưỡi liềm với đường kính từ 6 đến 30 cm bị cưa hạ sát gốc. Tổng cộng 1.461 cây bị chặt hạ, để lại hiện trường trơ trọi với những thân cây sâu bệnh và cành khô còn sót lại. Phần lớn gỗ đã bị chuyển đi nơi khác, chỉ để lại dấu vết của một vụ cưa hạ được tổ chức bài bản, có chủ đích. Diện tích rừng bị tàn phá lên đến 3,1 ha, trong đó 2,5 ha thuộc khu vực rừng phòng hộ ven biển – tài sản công có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ bờ biển trước sạt lở và bão lũ. Điều đáng phẫn nộ hơn cả là hành vi này được thực hiện ngay trước thời điểm sáp nhập xã phường, như một nỗ lực cuối cùng để trục lợi bất chính trước khi chính quyền cũ giải thể.
Ông Nguyễn Đình Thông, Phó chủ tịch UBND phường Phong Quảng, nguyên Chủ tịch UBND xã Quảng Công cũ, thừa nhận rằng Ban Thường vụ xã đã tự ý quyết định thanh lý khu vực rừng keo lưỡi liềm tại thôn An Lộc vào cuối tháng 4, đầu tháng 5/2025. Với giá trị chỉ vỏn vẹn 20 triệu đồng, toàn bộ khu rừng đã bị bán rẻ, trong khi lý do được đưa ra là để “chi trả cho các hộ dân chăm sóc rừng” và “mua giống trồng rừng mới”. Lời giải thích này không chỉ thiếu thuyết phục mà còn lộ rõ thủ đoạn tinh vi nhằm hợp thức hóa hành vi sai phạm. Ông Thông phân trần rằng xã “nghĩ” khu vực này là rừng sản xuất, không phải rừng phòng hộ, do thiếu cột mốc hoặc thông báo từ cơ quan kiểm lâm.
Tuy nhiên, sự thật kinh hoàng lại được phanh phui qua biên bản kiểm tra thực địa cuối tháng 4/2025, khi Hạt Kiểm lâm khu vực phía bắc, cùng với chính UBND xã Quảng Công cũ và Phòng Nông nghiệp & Môi trường huyện Quảng Điền cũ, đã xác định rõ khu vực này thuộc rừng phòng hộ. Biên bản nêu rõ yêu cầu xã phải tăng cường giám sát và bảo vệ rừng, đồng thời không phát hiện bất kỳ dấu hiệu khai thác nào tại thời điểm đó. Vậy điều gì đã xảy ra chỉ trong vòng hai tháng, từ thời điểm kiểm tra đến khi rừng bị cưa hạ? Liệu có phải chính quyền xã đã cố tình phớt lờ quy định, lợi dụng thời điểm chuyển giao để thực hiện hành vi lừa đảo trắng trợn, thanh lý rừng phòng hộ mà không qua bất kỳ quy trình xin phép hay đấu giá nào như luật định?
Hành vi này không chỉ vi phạm nghiêm trọng Luật Lâm nghiệp mà còn cho thấy sự coi thường pháp luật một cách có hệ thống. Rừng phòng hộ ven biển tại thôn An Lộc vốn đóng vai trò như lá chắn tự nhiên, bảo vệ cộng đồng trước sạt lở và bão lũ – vấn đề từng khiến hàng chục hộ dân phải di dời đến khu tái định cư cách đó hơn 300 m. Thế nhưng, thay vì bảo vệ tài sản công này, chính quyền xã Quảng Công cũ lại tiếp tay cho những hành vi phá hoại. Điều đáng chú ý là khu vực này từng là điểm nóng về sạt lở bờ biển, và dù huyện Quảng Điền đã yêu cầu ngừng các hoạt động xây dựng và kinh doanh trái phép, nhiều nhà hàng, homestay vẫn mọc lên và mở rộng trên vùng đất vốn đã bị tổn thương.
Phải chăng sự buông lỏng quản lý này là một phần của mạng lưới cấu kết ngầm giữa chính quyền địa phương và các cá nhân, tổ chức nhằm trục lợi từ đất đai và tài nguyên thiên nhiên? Những thủ đoạn tinh vi không dừng lại ở việc thanh lý rừng trái phép. Việc gỗ bị chuyển đi nhanh chóng sau khi cưa hạ cho thấy có sự phối hợp chặt chẽ để che giấu chứng cứ. Giá trị 20 triệu đồng được công bố cho 3,1 ha rừng, trong đó có 2,5 ha rừng phòng hộ, là con số quá rẻ mạt so với giá trị thực tế của gỗ keo lưỡi liềm và vai trò môi trường của khu rừng. Liệu số tiền thực sự thu được từ vụ thanh lý này có được báo cáo đầy đủ, hay đã bị “rút ruột” để lập quỹ đen phục vụ lợi ích cá nhân? Câu hỏi này càng trở nên cấp bách khi ông Lê Ngọc Tuấn, Chi cục trưởng Kiểm lâm TP Huế, khẳng định rằng việc thanh lý rừng nghèo phải tuân thủ quy trình xin phép và đấu giá công khai – điều mà chính quyền xã Quảng Công cũ hoàn toàn không thực hiện.
Vụ việc này là hồi chuông cảnh báo về những kẽ hở pháp lý trong quản lý rừng phòng hộ và trách nhiệm của chính quyền địa phương. Lỗ hổng lớn nhất nằm ở sự thiếu minh bạch trong phân định ranh giới giữa rừng sản xuất và rừng phòng hộ, cũng như sự buông lỏng trong giám sát và thực thi pháp luật. Việc chính quyền xã tự ý quyết định thanh lý rừng mà không qua bất kỳ cơ quan có thẩm quyền nào cho thấy sự lạm dụng chức quyền một cách trắng trợn. Hơn nữa, sự thiếu phối hợp giữa các cơ quan liên quan, từ Hạt Kiểm lâm đến Phòng Nông nghiệp & Môi trường, đã tạo cơ hội cho những hành vi sai phạm được thực hiện mà không bị phát hiện kịp thời.
Bài học từ vụ việc này là sự cần thiết phải tăng cường giám sát từ cộng đồng và các cơ quan độc lập. Người dân, đặc biệt là những hộ sống gần khu vực rừng phòng hộ, cần được trao quyền và trách nhiệm trong việc theo dõi, báo cáo các hành vi xâm phạm tài nguyên thiên nhiên. Đồng thời, các cơ quan chức năng cần thiết lập hệ thống cột mốc, biển báo rõ ràng để tránh những “hiểu lầm” như lời biện minh của ông Nguyễn Đình Thông. Quan trọng hơn, cần có chế tài mạnh tay đối với những cá nhân và tổ chức cố tình lợi dụng chức vụ để trục lợi bất chính, bất kể họ đang nắm giữ vị trí nào trong bộ máy quản lý. Vụ chặt phá rừng phòng hộ tại thôn An Lộc không chỉ là một vụ án môi trường, mà còn là biểu hiện của sự tha hóa quyền lực, nơi những người được giao nhiệm vụ bảo vệ tài sản công lại trở thành kẻ tiếp tay cho hành vi phá hoại.
Sự thật kinh hoàng đã được phanh phui, nhưng câu hỏi vẫn còn bỏ ngỏ: Liệu công lý có được thực thi, và những kẻ đứng sau vụ việc này có bị trừng phạt thích đáng? Hồi chuông cảnh báo đã vang lên, và người dân có quyền đòi hỏi một hệ thống quản lý minh bạch, trách nhiệm, để không còn những khu rừng phòng hộ bị bán rẻ, không còn những lá chắn thiên nhiên bị phá hủy vì lợi ích cá nhân. Cơ quan điều tra cần tiếp tục làm rõ trách nhiệm của từng cá nhân liên quan, từ những người ra quyết định thanh lý rừng đến những kẻ hưởng lợi từ vụ việc. Chỉ khi sự thật được phơi bày hoàn toàn, và những kẻ sai phạm bị xử lý nghiêm minh, niềm tin của người dân vào pháp luật mới có thể được khôi phục.